Fascistisch populisme

Het heeft zeker een decennium geduurd, maar nu begrijpt iedereen dat het populisme is wat er gebeurt. Maar nog altijd wordt er sssst en Godwin gesist als populistische partijen fascistisch of nazistisch worden genoemd. De mantra waarmee journalisten en opiniemakers zichzelf geruststellen is voortdurend: fascisten verheerlijken geweld, en de populisten van nu keuren geweld af, dus populisten zijn geen fascisten.

Dat klopt niet. Niet alleen is geweldsverheerlijking volgens mij helemaal de kern van het fascisme niet, populisten vinden het gebruik van geweld wel degelijk legitiem. Alleen niet het ongeorganiseerde intimidatiegeweld van loslopende knokploegen, maar juist het geweld waarop de staat het alleenrecht heeft. Populisten zijn er wel degelijk op uit om hun tegenstanders en mensen die zij niet tot het volk rekenen, met behulp van de staatsmacht te bestrijden. Staatsmacht gebruiken is dwang en geweld gebruiken, het ziet er alleen niet zo ruw uit als het mannen in uniform zijn die mensen tegen de grond drukken, of als het ogenschijnlijk nog vrediger de vorm van een papieren dwangbevel of automatische boete krijgt.

Dwang is een vorm van geweld zelfs als je er geen bloedneus van krijgt. En dwang die selectief als wapen tegen minderheden en opponenten wordt ingezet, is fascistisch geweld.

Overigens gebruiken de ‘beveiligers’ van populistische ‘leiders’ wel degelijk fysiek geweld tegen iedereen die mogelijk kritiek zou kunnen uiten. Kijk maar naar de manier waarop journalisten de deur uit worden geschopt, of naar de manier waarop demonstranten worden aangepakt.

Wie meent dat het volk een etnisch, moreel en politiek homogene verzameling mensen moet zijn, wie vindt dat de staat een wapen is om tegenstand te vernietigen, wie vindt dat mensenrechten alleen toekomen aan ‘eigen’ mensen en wie vindt dat je vrouwen, homo’s, gehandicapten, gelovigen en buitenlanders mag beledigen omdat ze afwijken van de norm, is fascist. Wie gelooft dat de staat gestuurd en het land bestuurd moet worden op basis van de volkswil, zonder begrenzing en bescherming van minderheden en individuen, en wie gelooft dat de volkswil éénduidig is en dat elke criticus dus een volksverrader is, is fascist.

Uiteindelijk verwordt populisme vanzelf in fascisme, geweld of niet.