Terreurbestrijding

Ons naïeve Gutmenschen / wegkijkers / moslimknuffelaars / linkse elite / landverraders wordt vaak verweten dat we de terreurbestrijding belemmeren. We doen alsof het recht op privacy absoluut is, geven de veiligheidsdiensten geen mogelijkheden om terroristen te pakken, en hebben geen oog voor de zorgen en angsten van gewone mensen omdat we in afgesloten bubbels leven.

Maar als we nou net zo bang zijn als die gewone mensen, misschien zijn we dan gewoon dapperder. We beseffen dat we dapper moeten zijn, omdat we iets veel groters en belangrijkers te beschermen hebben dan de landsgrenzen.

Wij willen geen beperkte veiligheid in de zin van de zekerheid dat je niet door een bom opgeblazen wordt of door een griezel de hals doorgesneden. Voor ons is veiligheid bescherming tegen alle bedreigingen van ons leven, onze vrijheid, onze waardigheid. Bedreigingen die niet alleen van extremistische moslims of asociale Marokkanen komen, maar ook van nazi’s, van gewelddadige actiegroepen, van cynische bedrijven die allerlei risico’s op ons afwentelen.  En van machtsmisbruik, corruptie, opportunisme of willekeur in de Staat.

Wij geloven pas dat we veilig zijn als er instituties en procedures zijn waar we op kunnen vertrouwen. Als iedereen gelijk behandeld wordt, als onze mensenrechten gerespecteerd en beschermd worden, als politici verantwoording afleggen en als er ruimte is voor kritiek en oppositie.

Wat mij nou zo kwaad en bang maakt is de tunnelvisie van rechtse partijen die alleen maar moslimterroristen proberen te bestrijden. Door hun oogkleppen missen ze de veel grotere gevaren. Daarmee maken ze Nederland een doodeng land om in te leven.

Debat

Politiek debat is gewoon leuk. Het gaat over mijn wereld en mijn leven, er zit een competitie-element in, er zullen altijd wat bloopers zijn en als het meezit hoor ik argumenten of ideeën waar ik nog niet eerder bij stil had gestaan. Natuurlijk erger ik me aan de Foute introductiefilmpjes, de niet-prikkelende stellingen (laten we het niet te moeilijk maken jongens!), de zelfvoldane presentatoren en het afgrijselijke geluidje op de achtergrond. Allemaal vorm, allemaal RTL. Maar de inhoud was best de moeite waard en het was een zaligheid dat onze nationale sfeerverpester wegbleef.

Tijdens zo’n debat tweet ik me een ongeluk, dat geeft toch een beetje het gevoel dat je met z’n allen in de kroeg aan het kijken bent in plaats van op je eentje thuis. Op twitter kon je mooi zien hoe vooringenomen opvattingen de beoordeling sterk kleuren. Ik vond natuurlijk Klaver best goed (al moest ik toegeven dat Pechtold beter debatteert) en wat mij betreft was Roemer zwak en verloor Buma zwaar. Grappig om te zien hoe sommigen juist om Buma juichten, hoe op de radio wordt volgehouden dat Klaver werd afgedroogd, en hoe er ook een aantal is dat Ascher als winnaar aanwijst.

Weer eens een mooi staaltje zelfbevestiging.

Selectieve journalistiek

Aan het interview van BBC-journalist Sweeney met Wilders is veel te zien. Het gebrek aan overtuigingskracht van Wilders en zijn kinderachtige gestamel tegen islam en EU. Hoe belangrijk een goeie journalist is die kennis heeft verzameld voordat hij het interview in gaat, en die kritisch dóórvraagt. De waarde van een onafhankelijke redactie (BBC) en van een vrij medium (youtube) die een kant van de PVV laten zien die de partij zelf liever verborgen houdt.

En natuurlijk vooral de inhoud: Wilders noemt de EU ‘totalitair’. En hij is alleen maar voor zijn eigen gewin zo begaan met onze veiligheid en bescherming tegen terreuraanslagen, want hij blijkt volstrekt vergeten te zijn dat er bijna 200 Nederlanders in één klap werden vermoord door Oekraïense terroristen of door Russische militairen terwijl er geen oorlog was (en dan geldt zo’n aanslag als terreur).

Het herinnert me aan elke keer als er gerefereerd wordt aan terreuraanslagen met (vracht)auto’s. Of het nou een foto-onderschrift is bij betonnen blokken in een feestende binnenstad, of een nieuwsbericht over iemand die op een mensenmenigte is ingereden, steeds wordt er wel naar Nice en Berlijn verwezen en niet naar Apeldoorn. Terwijl daar toch de eerste terreuraanslag in Nederland met een auto gebeurde.

Enquêtevragen

Van tijd tot tijd laat ik me strikken om een enquête in te vullen over mijn politieke opvattingen. Iedere keer loop ik in zulke enquêtes aan tegen vragen waarvoor je het antwoord op totaal verschillende manieren uit kan leggen. “Maak je je zorgen over de toekomst van Nederland?” Ja, ik wel, ik zie zoveel aandacht in de media voor extreme denkbeelden en rare figuren dat ik vrees dat mensen gaan geloven dat het normaal is om te schelden en te dreigen.

“Vindt u cultuur en identiteit een belangrijke kwestie?” Jazeker, ik vrees dat we onze tolerante identiteit van diversiteit en vrijheid kwijtraken, dat de dominante cultuur niet langer om kunst en literatuur draait maar om smartlappen en goedkoop entertainment. Ik ben doodsbenauwd dat de Nederlandse cultuur van respect voor alles wat anders, exotisch en non-conformistisch is verdwijnt en dat we in de plaats een cultuur krijgen van dwang en repressie, van sociale en zelfs politieke druk om met de middenmaat mee te doen of anders op te hoepelen. De identiteit van Nederland als kampioen vrede & recht & internationale oriëntatie, openheid en verstandig opereren in een wereld waar je alleen in samenwerking vooruit kan komen, die weer verglijdt naar een identiteit van een benepen en arrogant land waar we ons achter de dijken terugtrekken, ieder dubbeltje tien keer omdraaien en waar we niks over hebben voor anderen.

Ik vraag me altijd af of de enquêteurs beseffen dat mijn antwoorden daar over gaan.

Fascistisch populisme

Het heeft zeker een decennium geduurd, maar nu begrijpt iedereen dat het populisme is wat er gebeurt. Maar nog altijd wordt er sssst en Godwin gesist als populistische partijen fascistisch of nazistisch worden genoemd. De mantra waarmee journalisten en opiniemakers zichzelf geruststellen is voortdurend: fascisten verheerlijken geweld, en de populisten van nu keuren geweld af, dus populisten zijn geen fascisten.

Dat klopt niet. Niet alleen is geweldsverheerlijking volgens mij helemaal de kern van het fascisme niet, populisten vinden het gebruik van geweld wel degelijk legitiem. Alleen niet het ongeorganiseerde intimidatiegeweld van loslopende knokploegen, maar juist het geweld waarop de staat het alleenrecht heeft. Populisten zijn er wel degelijk op uit om hun tegenstanders en mensen die zij niet tot het volk rekenen, met behulp van de staatsmacht te bestrijden. Staatsmacht gebruiken is dwang en geweld gebruiken, het ziet er alleen niet zo ruw uit als het mannen in uniform zijn die mensen tegen de grond drukken, of als het ogenschijnlijk nog vrediger de vorm van een papieren dwangbevel of automatische boete krijgt.

Dwang is een vorm van geweld zelfs als je er geen bloedneus van krijgt. En dwang die selectief als wapen tegen minderheden en opponenten wordt ingezet, is fascistisch geweld.

Overigens gebruiken de ‘beveiligers’ van populistische ‘leiders’ wel degelijk fysiek geweld tegen iedereen die mogelijk kritiek zou kunnen uiten. Kijk maar naar de manier waarop journalisten de deur uit worden geschopt, of naar de manier waarop demonstranten worden aangepakt.

Wie meent dat het volk een etnisch, moreel en politiek homogene verzameling mensen moet zijn, wie vindt dat de staat een wapen is om tegenstand te vernietigen, wie vindt dat mensenrechten alleen toekomen aan ‘eigen’ mensen en wie vindt dat je vrouwen, homo’s, gehandicapten, gelovigen en buitenlanders mag beledigen omdat ze afwijken van de norm, is fascist. Wie gelooft dat de staat gestuurd en het land bestuurd moet worden op basis van de volkswil, zonder begrenzing en bescherming van minderheden en individuen, en wie gelooft dat de volkswil éénduidig is en dat elke criticus dus een volksverrader is, is fascist.

Uiteindelijk verwordt populisme vanzelf in fascisme, geweld of niet.

Elitair

O zat ik maar veilig in een hoge ivoren toren. Ver weg van het griezelige grauw zou ik de ramen sluiten om geen gebrul te horen. Ik zou de tv de deur uitdoen en de hele dag oude boeken lezen. Af en toe zou ik mijn vlecht uitwerpen waar dan iemand langs omhoog kon klimmen waarmee ik dan een intelligente conversatie kon voeren.

Ik zou stilletjes bovenin mijn ivoren toren blijven zitten tot de kust weer veilig was. Het is wel de vraag of ik het tot dan uit kan zingen, en op den duur is het ook zo leuk niet meer. Misschien valt de verwarming wel uit, of zagen ze daar beneden gewoon mijn toren om. Dan zou ik me over moeten geven. Dat wil zeggen: naar beneden springen met spijt dat ik al die tijd, in mijn hoge veilige toren, alleen maar banger was geworden.

Ambtelijke professionaliteit

Vanuit relatief veilig Europa kijken we met afgrijzen naar onze Amerikaanse collega’s, die complete verzetsbewegingen inrichten. Nederland heeft een volstrekt ander politiek systeem dan Amerika, zodat geen enkele politieke partij of persoon op dezelfde manier in een paar dagen de fundamenten van recht en politiek aan kan tasten. Ik weet eigenlijk niet of dat een voordeel is. Juist de schok van het extreme, de maatregelen om elke oppositie uit te schakelen en elke balancerende macht te ondermijnen, roept hevig verzet op. Kikkers die wat langzamer gekookt worden, stellen misschien te lang uit om in verzet te komen.

Het is niet alleen de geleidelijke gewenning aan rechtsondermijnende politiek waardoor Nederlandse ambtenaren onzeker worden. Het is vooral de vraag hoe je je integriteit bewaart, en wat ambtelijke integriteit eigenlijk behelst. Ambtenaren moeten loyaal werken voor hun politieke opdrachtgevers, wil het systeem van democratie en rechtsstaat werken. Alleen via verkiezingen wordt er verantwoording afgelegd over gevoerd beleid, dus alleen politici kunnen verantwoordelijk zijn, dus ambtenaren mogen niet zelfstandig goed en fout afwegen.

Maar ambtenaren moeten ook kritisch hun politieke opdrachtgevers tegenspreken. Ze zijn niet voor niks experts en professionals, zonder kritische tegenspraak is er geen kwaliteitsborging van het overheidsbeleid.

Behalve integriteit en loyaliteit kan je je ook afvragen of en hoe en wanneer ambtelijk verzet effectief is. Helpt het de democratie als je ontslag neemt? Wanneer dan? En hoe? Helpt het als je subtiel en onzichtbaar ambtelijk ongehoorzaam bent wanneer je persoonlijk van mening bent dat het regeringsbeleid niet langer legitiem is?

Vragen die door Trump worden getriggered en relevanter worden met de populistische draai in Europa. Waarbij elke ambtenaar zich ook nog wel achter de oren zal krabben als hij zijn hypotheek, pensioen of het schoolgeld voor de kinderen in gevaar brengt. Gelukkig worden ambtenaren in Nederland enigszins beschermd door de bijzondere ambtelijke status… o nee.

Vergeet Trump

Vroeger kon ik me enorm opwinden over Berlusconi. Machteloze woede en afschuw, maar gelukkig waren er vriendjes om die emoties mee te delen en samen staken we gezellig de draak met de kleine fascist. Berlusconi had een fijn verbroederend effect op ons en we scherpten ons politiek bewustzijn tegen de Italiaanse wetsteen. Overigens werd Italië noch Europa er een iota rechtsstatelijker van, van onze gedeelde verontwaardiging, maar gelukkig verdween het mispunt na heel erg lange tijd, vanzelf.

Trump is zo walgelijk en kwaadaardig en karikaturaal dat hij op een geweldige manier het positieve politieke bewustzijn mobiliseert. Facebook staat vol met hilarische satire, mensenmassa’s schreeuwen om gerechtigheid, in Californië zwelt een afscheidingsbeweging aan. Het voelt wel lekker om met z’n allen aan de goeie kant te staan en het is geruststellend om te zien dat er nog redelijke en integere mensen zijn.

Maar hoe meer we ons collectief druk maken over Trump en de razendsnelle afbraak van het Amerikaanse recht, hoe groter het gevaar dat we de balk in ons eigen oog missen. Niet alleen voeren wij een cynisch vluchtelingenbeleid, is de complete samenleving in neoliberalisme gemarineerd, hoeven gezagsdragers zich zelden te verantwoorden en wordt liegen beloond met bewondering. Erger vind ik het dat onze leiders geen leiderschap tonen. Ze komen nauwelijks op voor minderheden en bedreigde belangen, geven geen blijk van visie over recht en vrijheid, zullen zich zeker niet als leeuwinnen opwerpen om de rechtsstaat te verdedigen.

Ik vind het erg grappig, alle persiflages op die man met dat enge mondje en z’n debiele muur, maar laten we asjeblieft onze eigen politici ter verantwoording roepen. Ga niet stemmen op een premier die tussen de regels door allochtonen afserveert, tolereer geen Kamerleden die rechtsstatelijke instituties niet erkennen, accepteer niet dat medeburgers om hun geloof of afkomst worden gediscrimineerd. En besef dat er een democratische rechtsstaat, met eerlijke en vrije verkiezingen, een volksvertegenwoordiging, onafhankelijke rechtspraak, vrije en diverse pers en vrijheid van vereniging voor nodig zijn om de belangen van dieren, ouderen, witten, allochtonen, scholieren te behartigen. Nederlandse democratische rechtsstaat eerst!