Democratie, secularisme en liberale individuele vrijheden relativeren waarheid en moraal. Wat goed of kwaad is, is tot op zekere hoogt een kwestie van perspectief, opinie. Geen wonder dat vrijheid van meningsuiting en het idee van democratie zo innig met elkaar verbonden zijn.
Toch hebben we met z’n allen één absoluut referentiekader: de Tweede Wereldoorlog, de holocaust en fascisme. Niemand betwist dat het gaat om het Absolute Kwaad, totale Slechtheid. De enkeling die de holocaust ontkent marginaliseert zichzelf. Daarnaast is er altijd wel wat discussie over de definitie van fascisme. En bij elke referentie aan WOII wordt al gauw Godwin geroepen om de inflatie van de vergelijking een beetje binnen de perken te houden. Maar al met al is het idee dat we het Kwaad moeten zoeken bij de jodenvervolging onomstreden.
Dat maakt het voor populisten, die zichzelf graag als het absolute Goede en ieder ander als het absolute Kwaad willen portretteren wel heel verleidelijk om de ander van nazipraktijken te beschuldigen. Geen ernstiger beschuldiging dan dat immers en voor iedereen meteen duidelijk. De jodenvervolging is niet langer een historische gruwel waarvan we collectief geleerd hebben en nog moeten blijven leren, het is een eenvoudig frame om goed en fout te onderscheiden.
Het lijkt absurd dat juist extreem-rechts democraten van fascisme beschuldigt. Dat juist wappies en neonazis zichzelf tooien met het slachtofferschap van de holocaust. Maar het ligt voor de hand als je je realiseert dat extremisten er niet op uit zijn om te begrijpen hoe het ooit zo mis kon gaan, niet proberen te voorkomen dat we de democratie opnieuw verspelen, maar gewoon op alle mogelijke manieren zichzelf als de zuiveren, de legitiemen, de enige echte ware goeien, neerzetten en iedereen die èn anders denkt èn macht of invloed heeft als kwaadaardig en gemeen. Die laatsten zullen dan ook, als de rechtse Heilstaat eenmaal aanbreekt, voor tribunalen worden gesleept, veroordeeld en gestraft. Zij hebben die Heilstaat immers tegen proberen te houden.
Ja me hoela, natuurlijk proberen fatsoenlijke mensen democratie en recht te beschermen tegen heerschappij door antidemocratisch rechts. Maar sinds Geert Wilders de vrijheid claimde hebben democraten geen weerwoord tegen het gescheld en geinsinueer van extreem-rechts. Niemand wil ontkennen dat de holocaust het ultieme kwaad was en niemand is tegen vrijheid. Dus laten we toe dat er in die termen geschreeuwd wordt. En wie het eerst en het hardst schreeuwt zonder weerwoord wordt eigenaar van die concepten.
Als de Tweede Kamer, belichaamd door de voorzitter, toelaat dat fascisten het parlement blijven gebruiken als theater om hun boodschap uit te dragen, ondermijnt ze niet alleen zichzelf maar de hele democratie. Een slappe voorzitter is gevaarlijker dan een ultrarechts partijtje.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten