Censuur

Politieke correctheid tegenover fake news en haatzaaierij. Menselijkheid en tolerantie tegenover geweld en extremisme. Ik ben er echt helemaal klaar mee om me te moeten verontschuldigen voor fatsoen. En ik word zoals zovelen langzaamaan wanhopig over desinformatie en propaganda met moord en terreur tot gevolg. Het risico van wanhoop is dat je naar steeds extremere middelen gaat grijpen. Dat merk ik ook bij mezelf: terreur heeft effect, ik ben òm.

Tot nu toe heb ik altijd, in navolging van Mill, geloofd in totale uitingsvrijheid. Niet alleen meningen en kunst maar iedere vorm van communicatie en expressie moeten mogen. Omdat er geen instantie te vertrouwen is die zou mogen censureren wat mensen publiceren. En omdat goed opgeleide en goed geinformeerde burgers met elkaar in debat kunnen en moeten gaan en dat kan alleen als iedereen de vrijheid heeft om te zeggen en tonen wat hij wil.

Het was altijd al een lastige vraag wat je dan doet met laster, met haatzaaien, met leugens en met framing en schelden. Rechtstreekse oproepen tot geweld en dreigementen zijn verboden, maar zelfs dat is niet éénduidig. Dog whistles (DENK die tegenstanders 'afvalligen' noemen en daarmee impliciet geweld aanmoedigen) en cry wolf (paniek als wapen, zie PVV en FvD met hun hysterische geschreeuw over invasies) mogen ook niet maar het is niet onomstreden of er sprake van is.
Liegen, creatief met feiten omgaan, is natuurlijk nog ingewikkelder want wie krijgt het monopolie op de waarheid? Alleen gezaghebbende instituties zoals wetenschappelijke methoden, integere redacties en eerlijke debatten kunnen bijdragen aan geloof in een gedeelde werkelijkheid, maar je kan niemand dwingen om mee te geloven en je kan niemand verbieden om z'n eigen werkelijkheid te scheppen.

Problematisch is natuurlijk wel dat internet en vooral sociale media het scheppen van eigen werkelijkheden, bubbels, veel eenvoudiger hebben gemaakt. Helemaal problematisch vind ik het dat de eigenaren van Facebook, Google en Twitter bepalen wat er wel en niet gepubliceerd wordt op hun platform, en niet onze parlementen en regeringen.

Volstrekt onverdraaglijk vind ik het - al dan niet live - verspreiden van terreur. IS-ers die filmpjes verspreiden waarin halzen doorgesneden worden; Tarrant die in een livestream miljoenen mensen mee laat kijken terwijl hij mensen vermoordt. Misschien is daar wel een grens te stellen. Stel Twitter, Youtube en Facebook aansprakelijk als ze moordfilmpjes en -oproepen doorgeven. Ze kunnen porno tegenhouden, dan kan dit ook. Het is censuur en tot mijn verbijstering zie ik mijzelf voor het eerst in mijn leven overtuigd pleiten voor censuur. Het is niet langer genoeg om een film als Utoya te maken of namen van slachtoffers voor te lezen. Terroristen moeten worden bestreden, niet door ze op te sporen maar door hun effectiviteit te beperken.