Aswolk

Aswolk boven Europa, hoera! Dacht ik. Ik droom er al jaren van om eens boven het groene hart te vliegen, misschien zelfs te landen op het Malieveld, maar het zag er niet naar uit dat de CTR rond Schiphol ooit nog toegankelijk zou worden voor zeilvliegers. Nu het luchtverkeer stil ligt zou het nog steeds niet heel erg legaal zijn om hier te vliegen, maar wel veilig. De weersvoorspelling was ook goed, met een bereidwillige lierman en een vriendelijke boer, die z’n weiland een paar uur ter beschikking zou stellen om te starten, zou het moeten lukken.

Dus niet. De IVW heeft gemakshalve het complete luchtruim gesloten, zodat er niets of niemand mag vliegen. Ook geen ongemotoriseerde activiteiten, en ook niet onder de tweeduizend meter waar geen asdeeltje te bekennen is.
Zo’n sluiting heeft weinig met veiligheid te maken. Het is ontzettend gemakzuchtig om niet na te denken over de gevaren en risico’s en passende maatregelen te nemen. Geen wonder dat de KLM bijna hysterisch is, dat Schiphol woedend is, dat Eurlings zich beklaagt over overreacties.
Het totaal verbieden van iedere vorm van luchtvaart betekent inderdaad wel een absolute veiligheidsgarantie, maar de kosten zijn enorm. Niet alleen in geld, maar ook in leed. Passagiers die voor hen belangrijke reizen niet kunnen maken, transitpassagiers die dagenlang opgesloten zitten op een pier. Verkeersongelukken door de enorme extra drukte op de weg. Spullen, soms van levensbelang, die niet kunnen worden geleverd omdat er geen luchtvracht wordt vervoerd.

De gevaren van het vliegen door een wolk van vulkanische as zijn bekend: verglazing in de motoren en ‘zandstralen’ van de ramen. Die gevaren doen zich natuurlijk alleen voor bij gemotoriseerde toestellen, die met enorme snelheid op de hoogte vliegen waar de as is. Hoe groot het risico dan is zou ik niet weten, maar de impact van een incident is natuurlijk enorm. Een neerstortende boeing is geen grap.

Om dat risico te beheersen moet je dus analyseren waar de gevaren zitten: meten waar de aswolk precies is, vaststellen welke type toestellen aan de gevaren blootstaan en waar precies. Je kan dan dat type vliegtuigen verbieden op te stijgen, of misschien kunnen ze verplicht een alternatieve route of een alternatieve hoogte vliegen. Allemaal moeilijk moeilijk moeilijk, dus de IVW kondigt gewoon een totaal vliegverbod af. Niet goed voor de legitimiteit van de luchtvaartautoriteit, niet goed voor het vertrouwen in de overheid. Maar ja, wel veilig.

Overigens heeft de inspectie ter elfder ure ongemotoriseerde luchtvaart alsnog uitgezonderd van het vliegverbod.