paspoort

Burgerschap impliceert zelfbeschikking, vrijheid, verantwoordelijkheid, eigen keuzes en beslissingen kunnen nemen. Mensen kunnen geen burger zijn zonder dat hun grondrechten en politieke vrijheden worden gewaarborgd.
De laatste jaren zijn onze individuele burgerrechten en vrijheden sterk geërodeerd, in naam van de veiligheid. We worden overal bekeken en beoordeeld, we worden gecensureerd en als we ons niet conformeren aan de normen van de gemeenschap lopen we het risico strafrechtelijk te worden lastiggevallen. Informatie over onszelf wordt vrijelijk uitgedeeld aan bedrijven, overheden en instanties zonder dat ons wordt gevraagd of we ons bekend willen maken aan zulke instanties. We zijn geen burgers meer, maar onderdanen van een betuttelende overheid die éénzijdig bepaalt of ze ons vertrouwt.
De druppel die een definitief einde maakt aan het burgerschap in Nederland is de centrale registratie van onze complete identiteit, en de onmogelijkheid om je daaraan te onttrekken. Ik heb er weinig vertrouwen in dat de overheid ons kan beschermen tegen hackers en identiteitsfraude, of dat er geen fouten gemaakt zullen worden in de persoonsregistratie waardoor mensen slachtoffer worden van Kafkaeske bureaucratische molens. Ik heb ook niet zoveel vertrouwen in AIVD en politie en hun zorg voor de grondrechten van de mensen voor wie universele rechten niet automatisch door iedereen worden erkend. Met de centrale registratie zullen nog meer mensen ten onrechte als verdachte worden aangemerkt, met alle gevolgen van dien.
Een paar jaar geleden kon je er bij registraties nog voor kiezen om informatie over je etnische achtergrond, godsdienst of andere zaken niet te geven. Voor mij betekende burgerschap dat ik niet meehielp met het categoriseren van mensen, dus ik gaf geen gegevens over mezelf waar statistici en risicoanalisten mee aan de haal konden.
Nu is er geen keuze meer. De overheid heeft bepaald dat naam en geboortedatum, adres en sofinummer, vingerafdrukken en uiterlijke kenmerken vrijgegeven moeten worden. Weigeren kan niet, want zonder je te identificeren kan je niet autorijden, naar het buitenland reizen, een bankrekening hebben, aan baan aannemen, stemmen, je verkiesbaar stellen of andere basale activiteiten ondernemen. Geen keuze, geen burgerschap.
In de week dat het kabinet een campagne lanceert om te praten over burgerschap, haalt het parlement de bescherming van burgerrechten en vrijheden definitief onderuit. In machteloze woede verliezen we het laatste restje vertrouwen in democratie en volksvertegenwoordiging.