Een jaar of tien geleden zag je af en toe clickbait voorbij komen op de social media. Absurde nepnieuwsberichten met hysterische koppen en bizarre plaatjes, geproduceerd in voormalig Joegoslavië met het kennelijke doel om online traffic te genereren. Ik vond het een kwalijke zaak maar ik maakte me niet al te veel zorgen. Alleen volslagen idioten zouden, dacht ik, in dat soort nonsens trappen.
Inmiddels worden onze democratische samenlevingen, tolerantie en vertrouwen en de opvoeding van kinderen zwaar ondermijnd door nepnieuws en polarisatie. Communiceren met mensen buiten je eigen bubbels wordt steeds lastiger en allemaal zijn we overtuigd van ons eigen gelijk. Tot mijn afgrijzen zie ik voorheen verstandige kennissen meegaan in de wanen van alternatieve feiten, pseudowetenschap en als journalistiek vermomde insinuaties. Ik zie dat mensen zo weinig lezen en zo matig zijn opgeleid dat ze niet in staat zijn om correcte zinnen te formuleren, laat staan teksten van anderen kritisch kunnen beoordelen. Ik zie dat mensen zo gewend zijn om hapslikklare brokjes tv-amusement tot zich te nemen dat ze menen dat kennis op eenzelfde eenvoudige manier naar binnen kan glijden. Ongefundeerd wantrouwen wordt aangezien voor kritiek. Wie vertrouwt op klassieke informatiebronnen wordt weggezet als ‘closed mind’ of volgzaam schaap.
Grappig genoeg doen maar weinigen zelf empirisch of journalistiek onderzoek, de wappies niet en de silent majority ook al niet. Ik ook niet. Dat betekent dat iedereen vertrouwt op informatie, kennis en inzichten van derden. En op z’n eigen vermogen om te redeneren en om waarheid van leugen te onderscheiden. Terwijl clickbait inmiddels zó slim in elkaar zit dat we allemaal voor de bijl gaan. Algoritmen bepalen wat we geloven, facebook is de nieuwe kerk. Ik heb geen idee hoe we hier nog uit kunnen komen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten