Onze samenleving is een paradox. Gebaseerd op wetenschap, technologie en handel is individuele vrijheid één van de belangrijkste waarden. Individuele vrijheid betekent diversiteit, verschillende ethische, morele opvattingen en ook verschillende omgangsvormen en fatsoensnormen.
Geen enkele samenleving kan vreedzaam en prettig blijven zonder rechtvaardigheid. Er is geen groter leed dan onrecht. Op het niveau van een complete samenleving veronderstelt dat overeenstemming over wat rechtvaardig is. Die overeenstemming kan niet worden afgedwongen want dat zou een onterechte beperking van de individuele gewetensvrijheid betekenen.
Misschien was het in een christelijke samenleving wel eenvoudiger, omdat het daar niet vrijheid ging maar om lijden, genade, vroomheid en de mogelijkheid om de balans in evenwicht te krijgen in het hiernamaals.
Of een kastensamenleving waarin het draait om wijsheid en inzicht in de waarheid. Dat is misschien het beste te verkrijgen doordat iedereen zich volledig overgeeft aan zijn of haar plaats in het geheel.
Maar wij, met ons streven naar beter en meer en mooier en rijker, wij moeten het hebben van innovatie. Alleen diversiteit en beweging kunnen dat bieden. Maar dat leidt dan ook tot voortdurend conflict, tot voortdurende politiek.
Knap van ons, dat we politieke processen in banen hebben weten te leiden die de paradox tussen eenstemmigheid en vrijheid een beetje temmen. Maar het blijft een gevaarlijk beest.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten