Buitenlanders

Een geweldige HS-sessie over migratie en migratiebeleid, met veel inzichten en perspectieven en uiteindelijk grote consensus over de noodzaak van verstandig en humaan beleid: (hoge) Europese streefgetallen vaststellen voor het opnemen van arbeidsmigranten, vluchtelingen en gezinsherenigers enerzijds, en forse investeringen in economische ontwikkeling van vertreklanden plus zorgen voor fatsoenlijke vluchtelingenopvang in crisisregio’s – dus inclusief scholing en werkperspectief voor vluchtelingenkinderen en jongeren. Met daarnaast aandacht voor de Nederlandse verliezers van globalisering: er zou voor hen veel meer baan- en inkomenszekerheid moeten zijn, zeker voor lager opgeleiden. De Nederlandse draagkracht voor immigratie zou ook serieus besproken moeten worden met de mensen die immigratielasten dragen: buren, vrijwilligers, collega’s en klasgenoten. Degenen die ruimhartig buitenlanders op willen vangen moeten niet worden weggezet als naïeve gutmenschen of landverraders, en degenen die zich zorgen maken over verlies van sociale veiligheid moeten niet worden weggezet als racisten.

Over dat racisme zit ik nog na te kauwen. Tijdens de HS-sessie werd een hele brede definitie van migratie bepleit. Ik geloof dat ook buitenlandse studenten er bijvoorbeeld bij zouden moeten horen, en seizoenswerkers, en sjieke expats. Maar er werd met geen woord gerept over toerisme – misschien omdat dat toch meer een kwestie is van Nederlanders die hun stempel zetten op andere landen.

Toeristen bewegen zich minstens zoveel over allerlei landsgrenzen als migranten, met steeds vaker nogal onduidelijke tijdshorizonnen. Ik ben als backpacker wel eens maanden in een ander land gebleven en er zijn er die het jaren volhouden (terwijl sommige immigranten al na minder dan twee jaar weer vertrekken). Toeristen veroorzaken grote milieu- en culturele lasten, voegen zich slecht naar lokale normen en waarden en leveren een bijdrage aan overlast en criminaliteit (diefstal, vandalisme, drank & drugs). Uiteraard is er een groot verschil tussen migranten en toeristen als je arbeid als centrale dimensie ziet. Maar langs andere dimensies verschilt de ene buitenlander helemaal niet zoveel van de andere.

Volgens mij duidt dat er op dat een belangrijk deel van de weerstand tegen immigratie niet racistisch gedreven is. Toeristen zijn net zo anders gekleurd dan autochtonen, als migranten, maar ze worden heel anders bejegend.

Of zou het juist zo zijn dat toeristen niet kunnen en willen integreren, veilig geïsoleerd blijven van de samenleving waar ze op bezoek zijn, en daarom niet als bedreigend voor de eigen identiteit en welvaart worden ervaren? Dat dus juist pogingen om te integreren, en daarmee de samenleving wezenlijk te veranderen, weerstand oproepen? Dat zou dan wel weer een racistisch tintje hebben, of gewoon ouderwets: xenofobie.