Democratie gaat over pluralisme. Over het besef dat ieder volk bestaat uit veel verschillende individuen, groepen en categorieën die allemaal een stem willen hebben. Mensen met verschillende belangen, verschillende perspectieven, verschillende overtuigingen, verschillende normen. Er is niet één waarheid en één gelijk, en er is ook niet één meerderheid. Wat een meerderheid van al die verschillende mensen wil, vindt of nodig heeft kan van dag tot dag variëren en daarmee varieert ook steeds de samenstelling van ‘de meerderheid’.
Als je gelooft dat er één statische meerderheid bestaat die over alles hetzelfde denkt, dan heb je geen democratie meer nodig. Dan kan die meerderheid door een leider worden vertegenwoordigd die heel goed kan verwoorden wat de meerderheid wil. Of dan verdeel je het volk in twee vrij statische blokken die als tegenstanders tegenover elkaar staan, wij en zij.
Maar als je je realiseert dat er sprake is van pluralisme, van diversiteit, en dus van voortdurende veranderingen, dan heb je niet alleen vertegenwoordiging nodig maar ook coalitievorming – steeds probeert iedereen anderen ervan te overtuigen om samen een meerderheid te vormen. Daar heb je debat voor nodig. Vandaar het belang van de democratische rechten van meningsuiting, vergadering, informatie. Vandaar de inrichting van stemprocessen, zowel voor het kiezen van vertegenwoordigers als voor de besluitvorming. En vandaar het grote belang van oppositie en van fatsoenlijke omgangsvormen. Van gedeelde normen over politiek. Volksvertegenwoordigers moeten de gelegenheid krijgen om te overtuigen en om zich te laten overtuigen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten