Ik lees zo min mogelijk oorlogsboeken en ik kijk al helemaal
niet naar oorlogsfilms. Te onverdraaglijk, en vaak te gruwelijk, en ik weet
heus wel wat er gebeurd is en waardoor. Desondanks heb ik Sonja’s zoon van Emuna Elon gelezen en ik ben blij dat ik het
gelezen heb. Onverdraaglijk. Geen gebeurtenissen waarvan ik niet wist. En toch
heb ik er meer kennis en inzicht door gekregen. Een goed boek, waarin geen
gruwelen beschreven worden terwijl het een meer dan gruwelijk verhaal is.
Het perspectief van een jonge joodse moeder in Amsterdam,
verweven met dat van haar al wat oudere zoon die in Israel is opgegroeid,
werkt. Alle gebeurtenissen zijn dan wel bekend en ook het feit dat veel joden
echt niet wisten wat hen te wachten stond; de collaboratie door de Joodse Raad
en het vanzelfsprekende antisemitisme (waarom noemen we dat eigenlijk geen
racisme?) van niet-joodse Nederlanders en het cynisme en misbruik in onderduik
in sommige adressen, de manier waarop het verzet joden hielp.
Het spannendst is de geleidelijkheid waarmee het allemaal
gebeurt. Het begint met eenvoudig pesten van joden, en eindigt met grof geweld
zieken en bejaarden uit hun bed sleuren, slaan, schoppen. Tegen die tijd zou
niemand meer kunnen ontkennen dat het overduidelijk was dat joden gewoon werden
uitgeroeid, maar misschien waren niet-joden intussen imuun geworden voor zoveel
onrecht en leed.
Als het gewoon wordt om bevolkingsgroepen te treiteren
ontstaat er later geen breed verzet tegen het beroven, afvoeren en vermoorden
van mensen. Tegelijk wordt het voor diegenen die het treft niet alleen steeds
moeilijker om te overleven maar vooral ook mentaal ondraaglijk.
Ik ben ervan overtuigd dat dat exact is wat er nu gebeurt,
het normaliseren van pesterijen, dreigingen en geweld tegen mensen, puur omdat
ze tot een bepaalde groep behoren. Moslims, vluchtelingen, Arabieren. Dit boek
is niet geschreven als waarschuwing geloof ik, maar het maakt je wel weer
bewust van het hoe.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten