Belastingdienst

Het belastingdienstschandaal is veel ernstiger en zou veel meer stof moeten doen opwaaien dan het Diginotarschandaal. De belastingdienst heeft een bijzondere verantwoordelijkheid om zorgvuldig te opereren, een beetje zoals de Kiesraad. De hele staat bestaat bij de gratie van kiezers en belastingbetalers, als je daar niet netjes mee omgaat heb je geen terroristen meer nodig. Het is een hele keten van fouten die de belastingdienst heeft gemaakt, en ik vrees dat ze dat zelf nog niet zo inzien. Het begint met de technische en organisatorische beveiliging van persoonlijke gegevens van belastingplichtigen. Digid is een beetje vergelijkbaar met een ouderwetse grendel op de achterdeur: het is wel een slot maar erg effectief is het niet. Zeker niet als je mensen ook nog eens adviseert om de Digid van de buurman te gebruiken. De volgende fout, een hele ernstige, is het achterwege laten van een rechtmatigheidsbeoordeling. Mensen doen aangifte, of vragen een toeslag aan, en dan controleert de belastingdienst niet heel basaal of die aangifte of aanvraag wel klopt?! Het lijkt me één van de belangrijkste functies van de belastingdienst, om te checken of al die formulieren wel juist zijn ingevuld. Wat ze in wezen hebben gedaan is onze tuinhekken openzetten en niet zijn blijven bewaken of er iemand naar binnen liep. Fout drie is de bejegening van slachtoffers van de identiteitsfraude, die ze zelf wel heel erg makkelijk hebben gemaakt. De primaire reactie van de belastingdienst was niet hulp verlenen aan slachtoffers, of onderzoeken wat er precies mis was gegaan en zo snel mogelijk het lek dichten, maar mensen met een kluitje in het riet sturen. “Zoek het zelf maar uit”, u bent slachtoffer en wij zijn niet dader, dus lost u het probleem ook maar op. Mensen die dachten erop te kunnen vertrouwen dat de overheid zorgvuldig met hun gegevens en met hun geld om zou gaan, worden geconfronteerd met een instantie die zich klantonvriendelijker opstelt dan de Postbank bij pinfraude. En uiteindelijk, de vierde fout, spoort de belastingdienst niet actief slachtoffers van fraude op, die zichzelf nog niet gemeld hebben en die dus waarschijnlijk nog niet eens wéten dat ze slachtoffer zijn. Teveel moeite. Terwijl belastingplichtigen en toeslaggerechtigden toch echt geloven dat de overheid zaakjes goed regelt, en zeker tot in detail exact weet te achterhalen wie nog een paar cent schuldig is aan, of een paar honderd euro tegoed heeft van, de overheid. Als de vordering of de parkeerboete zo keurig in de bus kan vallen, waarom lukt het dan niet om ervoor te zorgen dat de juiste mensen de juiste toeslag ontvangen? De overheid heeft zich niet erg betrouwbaar betoond, nota bene achter het gezicht van één van de organisaties waarvoor een betrouwbare reputatie essentieel is. Als de belastingdienst het al niet kan, waarom zou je dan nog vertrouwen op gemeentes, administratiekantoren, boete-inners, certificaatverleners…? En als de belastingdienst geen belangstelling heeft voor de correctheid van je gegevens, waarom zou je dan nog netjes aangifte doen? Het lijkt mij dat de belastingdienst diep door het stof moet. En iets moet verbeteren aan het besef dat omgang met persoonlijke gegevens van burgers de grootst mogelijke zorgvuldigheid, beveiliging, discretie en integriteit vereist.