Racisme

Ik raakte met iemand in gesprek over corruptie en dat ging moeiteloos over in buitenlanders, of ‘bruinen’, of niet-westerlingen, dat is me eigenlijk niet precies duidelijk. Kennelijk is er zoiets als een zuidelijke cultuur, en iedereen die daarin opgegroeid is (of die dat in z’n genen draagt?) is lui, dom en onbetrouwbaar.
Het gaat mij niet eens om het bizarre racisme, maar om de diepe overtuiging dat dit de werkelijkheid is. M’n gesprekspartner had er geen twijfel over dat de wereld in elkaar zit zoals hij het ziet, immers al zijn dagelijkse ervaring bevestigde voortdurend de achterlijkheid van zuiderlingen. Bovendien lees je dat toch ook in de krant? Ik heb er niet openlijk aan getwijfeld of hij überhaupt wel eens een krant las, en welke dan wel.
Het hielp niet dat ik hem voorlegde dat uit onderzoek blijkt dat de overgrote meerderheid van mensen, wit bruin of geel, zich sociaal en netjes gedraagt. Wat is nou onderzoek? Hij zei het met zo’n vanzelfsprekende overtuiging van de minderwaardigheid van zoiets exotisch als ‘onderzoek’ dat ik dit maar meteen als doodlopende route verwierp.
Het hielp niet dat ik hem vroeg hoe de samenhang tussen asociaal gedrag en genen dan logischerwijs in elkaar zou zitten? Hij legde me geduldig uit dat het ‘m in de cultuur zit.
Het hielp niet dat ik uitlegde dat hij een vertekend beeld had, door wat hij dagelijks in z’n omgeving ziet omdat hij nou één keer in een omgeving van werklozen, laag opgeleiden en jonge jongens verkeert. Ik probeerde aan te geven dat iedereen de neiging heeft om te zien wat ie gelooft, en al het andere over het hoofd te zien. Hij lachte me uit: dat zal wel zo zijn voor types zoals ik, ambtenaren, maar hij had een gezond verstand en goede ogen in z’n hoofd.
Hier valt niet tegenop te argumenteren. De enige weg is goeie voorbeelden laten zien, zoveel mogelijk, zo gevarieerd mogelijk, zo succesvol mogelijk. Zwarten die een groot bedrijf leiden, Aziatische vrouwen die hoogleraar zijn, bazen van aannemersbedrijven met een Arabische achtergrond. Maar dan nog, dan zullen die ook wel allemaal op valse wijze hun zakken aan het vullen zijn.