The circle

Ik was al niet zo’n enorme fan van Eggers, en uit de recensies begreep ik dat De cirkel niet veel nieuws zou bieden. Inderdaad, het boek maakte geen spetterende indruk. Literair is het heel matig, de karakters zijn bijzonder plat, de seksscènes vooral lachwekkend en het einde overstijgt het niveau van een stripboek niet. Niemand gelooft dat er echt meisjes als Mae bestáán, zo dom worden ze echt niet meer gemaakt hoop ik.

Wel sterk is het dat Eggers laat zien hoe hippe lifestyle en goeie bedoelingen, gekoppeld aan kennis en sociale dwang, tot totalitarisme kunnen leiden. Het tot cliché verworden gezegde ‘kennis is macht’, wordt ingevuld en ingekleurd. En als het meezit helpt dit boek om meer mensen bewust te maken van de noodzaak van privacy. Maar het geeft niemand aanwijzingen over hoe je kan leven met de handige mogelijkheden die ict ons biedt, zonder locked in te raken bij Google, Facebook en Apple.

Volgens Eggers kan dat ook niet meer, omdat politici die concurrentie en vrije keuze voor consumenten, en privacybescherming proberen te bevechten, meteen onschadelijk worden gemaakt dankzij medialogica en grenzeloze naïviteit van het publiek. Ik heb nog net ietsje meer vertrouwen in kritische kiezers en democratische mechanismen. Maar ja, we moeten wel een beetje haast maken en stemmen op partijen die niet naar de pijpen van Amerikaanse bedrijven willen dansen: http://www.wepromise.eu/en

Save the internet

Netvrijheid en -gelijkheid moeten actief worden bewaakt, onderneem actie.

Geheimen

Ik snap iets niet. Hoe wordt de minister die verantwoordelijk is voor de geheime dienst, gecontroleerd als er een absoluut verbod is op het delen van informatie met betrekking tot de commissie-stiekem? Het kan dan wel zo zijn dat aan de fractievoorzitters allemaal geheimen worden verklapt, maar hoe, door wie, kan een minister ter verantwoording worden geroepen als een paar van die fractievoorzitters vinden dat de geheime dienst onrechtmatig heeft gehandeld? Als er ééntje tegen z’n fractiegenoten vertelt dat er onoirbare dingen zijn gebeurd, is ie nota bene strafbaar! Dus wie gaat het vertrouwen in de minister opzeggen, toelichten waardoor hij het vertrouwen is kwijtgeraakt, en zo een Kamermeerderheid achter zich krijgen?

En trouwens, waarom moet echt alles rond geheime diensten geheim zijn, tot en met de vergaderdata van de commissie-stiekem? Hoe gaat dat onze veiligheid bevorderen? Ik voel me niet zo veilig als ik aan de ene kant wel weet dat er een grote en machtige geheime dienst actief is en er miljoenen publiek geld worden besteed aan de toerusting van die dienst, terwijl ik tegelijkertijd helemaal niks mag weten over wat ze doen, waarom, onder welke randvoorwaarden, en vooral: of er adequaat toezicht op de dienst wordt uitgeoefend. Als die dienst op een kwaaie dag besluit dat ze mij een risico voor de staatsveiligheid achten (en wij weten niet wat voor besluiten ze nemen, op grond van welke criteria en informatie, en we weten ook niet over welke informatie ze beschikken) en als ze me van m’n fiets trekken, in een busje mikken en linea recta naar Bulgarije transporteren om me in een geheime gevangenis weg te stoppen bij wijze van risicobeheersing, of anders een Amerikaanse drone op me af sturen om m’n tentje lek te schieten als ik ergens in de Alpen aan het kamperen ben, kraait er geen haan naar. Waarom zou ik erop vertrouwen dat dat niet zal gebeuren? Ok, ik ken niemand die verdwenen is, maar dat zegt niet alles want ik ben een saai mens dus mijn kennissenkring bestaat voornamelijk uit doorsnee burgers.

Ik zou graag hebben dat ik werkelijk kon vertrouwen op parlementaire controle van de regering, ook op het terrein van staatsveiligheid. Het systeem van controle werkt alleen bij de gratie van openheid. Zonder openheid geen verantwoording. Op z’n minst zouden politieke partijen publiekelijk uit kunnen leggen langs welke meetlat ze de ministers van veiligheid leggen.

Hier een uitstekend artikel over het rottende effect van geheimhouding.

Opvoeding

Nederlanders staken zelden. Consumenten kopen braaf hun plofkippen en bloedmobieltjes, vullen hun personalia in voor bonuskaart of webshop. Rustig laat iedereen zich op straat filmen en fouilleren, we hebben immers niks te verbergen. Een gezeglijk volkje.

Eén op de drie raadsleden wordt bedreigd. Er zijn ordinaire schreeuwpartijen rond de flat waar een veroordeelde en gestrafte pedo woont, haatcampagnes tegen Volkert vd Graaf. De PVV wordt de grootste partij.

Het zal best iets te maken hebben met spektakelzucht in de media, met individualisering en afnemende risicotolerantie. Het leven is vast een stuk moeilijker in de geglobaliseerde, gebureaucratiseerde en onbegrijpelijke wereld. Natuurlijk ontbreekt het aan politiek leiderschap en zijn publieke functionarissen weinig burgergericht.

Maar volgens mij is het ook gewoon een gebrek aan opvoeding en onderwijs. Toen ik klein was, was het al onhip om ‘goeie manieren’ te hebben. Hoffelijkheid, voorkomendheid, fatsoen zijn niet van deze eeuw. En wegens ons extreem anti-chauvinisme hadden we allemaal een broertje dood aan alles wat maar naar nationalisme riekte: staatsinrichting, geschiedenis, kunst. Zodat nu bijna niemand meer weet ‘hoe het hoort’ en vooral ook: waarom het hoort zoals het hoort. Waarom je je neer te leggen hebt bij rechterlijke uitspraken. Waarom er een einde komt aan straffen voor misdadigers. Waarom publieke functionarissen, die hun nek uitsteken voor het algemeen belang en daarover verantwoording afleggen, respect verdienen. Het besef dat burgerschap inhoudt dat je je niet laat drijven door je primitieve lusten en emoties, maar dat je je rekenschap geeft van het feit dat je een mens tussen andere mensen bent, dat je misschien niet het middelpunt van de samenleving bent.

Tijd voor inburgeringsexamens voor geboren Nederlanders, om de schade in te halen. En dan niet met vragen over het aanbellen bij de buren om ze op de koffie uit te nodigen, maar met opgaven waarin de burger uit moet leggen hoe het bestuur in elkaar zit, wat artikel 1 GW inhoudt, wat de betekenis van mensenrechten is.

Nymphomaniac

Ik ga graag naar Lars von Triers films, ze maken altijd indruk en leveren altijd stof tot dóórdenken. Nooit subtiel, altijd erg ‘in your face’ en dan ook nog op een enorm scherm met het geluid om je heen, het was wel een logische gedachte om de vier uur Nymphomaniac niet achterelkaar te zien. Maar achteraf was het niet alleen overbodig om deel twee te gaan zien, het deed eigenlijk afbreuk aan de film. Deel twee is zo rauw en zo voorspelbaar, met de voortdurende bijna Dan Brown-achtige symboliek, het afwerken van een braaf rijtje seksuele perversies, de door je strot gedouwde ratio-emotie, redelijkheid-lust&macht tegenstellingen en het flauwe einde, dat ik het liever niet had gezien. In deel twee wordt ook de suggestie losgelaten dat er iets te begrijpen valt, dat het om een psychologisch drama zou gaan. Dat maakte deel één nou juist spannend. Hoe zou het zo gekomen zijn? Wat maakt Joe zo liefdeloos?

In deel één valt er ook af en toe wat te lachen, in het tweede deel is het allemaal echt niet leuk meer. Wel grappig dat we voor de film nog discussieerden over het seksisme van een term als nymfomanie, en juist als ik na drie uur beuken heb geaccepteerd dat er zoiets zou kunnen bestaan als ziekelijke seksverslaving, Seligman uitvoerig het feministische verhaal houdt over de waardering voor mannelijke rokkenjagers tegenover de veroordeling van vrije vrouwen. Ik had net besloten dat Von Triers film geen bioscoopversie van Bergmans Sletvrees is!

Het meest jammer is dat de film interessant en gelaagd begint, met onderzoek van goed en kwaad en psychologie en liefde en menselijke verhoudingen, en dan zo ééndimensionaal eindigt als een film over seks. Wel weer knap dat een film urenlang over seks kan gaan, en helemaal vol zit met extreme closeups, zonder een greintje porno of erotiek. Maar daardoor wordt de afstand tot het publiek zo enorm dat het niet langer ongemakkelijk is. We kijken enkel naar een curiositeit.

Efficiente strafrechtketen

De assistent had aangegeven dat Putin ruimhartig de tijd zou nemen om naar Marks homopraatjes te luisteren, maar hij werd zo zenuwachtig van de griezelige glimlach van de president dat hij begon te stamelen en zich zo snel mogelijk uit de voeten maakte. Nu staat hij veilig in de massa naar de gigantische kitsch van de openingsshow te kijken. Op een groot scherm is te zien hoe Putins toch al strakke tronie nog verder verstrakt, als er iets mis gaat met de onthulling van de Olympische ringen. Mark ziet hoe mevrouw Putin even lijkt te ontwaken uit haar comateuze verdoving, als de temperatuur rond de Russische leider nog een paar graden extra zakt.

De hoofdcommissaris ziet het ook. Onmiddellijk geeft hij opdracht om de hele meute showmasters op te pakken en direct naar werkkampen te transporteren. Ter plaatse kan de rechter wel bepalen hoe lang de straffen voor de verschillende betrokkenen moeten zijn, eerst maar eens preventief sanctioneren. Dankzij de handige Nederlandse trackingsoftware is in een handomdraai een overzicht gemaakt van de exacte verblijfplaats van al die grapjassen die die sneeuwvlokken hebben bedacht, opgehangen en bediend, en er wordt meteen een handig dossier voor ieder van hen uitgedraaid met de benodigde bewijsvoering. Zo modern, alleen die gesprekken en mails die aantonen dat ze om terroristische redenen van plan waren om de show te saboteren, en dan alleen nog maar de exacte zinsnedes die nuttig voor de bewijsvoering zijn, rollen uit de printer. Het enige ouderwetse onderdeel van het complete strafproces zit ‘m nog in die papieren bewijsdossiers, die aan de rechter in het werkkamp moeten worden overhandigd op hetzelfde moment dat de terrorist aan de rechtbank wordt gepresenteerd. De rechter leest de bewijzen voor en geeft de crimineel dan nog gelegenheid om er op te reageren, alvorens hij vaststelt of de detentie inderdaad terecht is of teruggedraaid moet worden. Meteen bepaalt hij de strafmaat, en binnen het uur is het proces van vervolging en tenuitvoerlegging afgerond.

De hoofdcommissaris zucht opgelucht. De president zal wel vernemen hoe doortastend zijn optreden is geweest, en hem voorlopig weer een tijdje minder plagen met z’n verkleedpartijtjes waarop hij twee jaar geleden betrapt werd.