We zijn al jaren Rijksambtenaar. Van de kritische soort, vooral intern. De meesten van ons stemmen niet op de politieke partijen die de regering vormen, maar we hebben een scherp gevoel voor het onderscheid tussen wat in Nederland de overheid heet, eigenlijk de uitvoerende macht, regering en ambtenarij, en de politiek. We waren altijd loyaal, niet alleen vanuit ons ambtelijk vakmanschap maar ook uit de overtuiging dat het systeem goed werkt. Het systeem is het stelsels van instituten en instituties, de rollen en bevoegdheden van het parlement en de vertrouwensregel, de ministeriële verantwoordelijkheid en de informatieplicht, de geinstitutionaliseerde tegenmachten en onafhankelijke controle-organen, de normen en het gedrag van alle spelers die zich integer en fatsoenlijk conformeren aan democratische mores. We werkten bij de WRR, bij de Algemene Rekenkamer en voor het parlement. Doordat we daar jaren werkten zagen we met eigen ogen dat er weliswaar fouten en dommigheden voorkomen, dat er weliswaar onrechtmatige bestedingen worden gedaan en ondoelmatig beleid wordt verzonnen, dat er incidenteel een corrupte functionaris kansen krijgt om zichzelf te verrijken, maar dat het door de bank genomen toch allemaal bijzonder gladjes verloopt in Nederland. Internationaal gezien hebben we heel erg goed bestuur, heel erg integere bestuurders en heel erg democratische procedures.
Daarom voelen juist wij, kritische en loyale ambtenaren, ons nu enorm in ons hemd gezet. Op ieder verjaardagsfeestje en in elke sportschool leverden we weerwoord op complotgelovigen, anti-overheidssjagrijnen, rechtse versimpelingen en linkspopulistische scheldpartijen tegen de zakkenvullers en de plucheplakkers. We verdedigden onze bestuurders, waarvan we dagelijks zelf zien dat die keihard en vanuit idealisme werken met het oog op het algemeen belang. We temperden al te revolutionaire oproepen om het complete bestel overhoop te gooien.
Maar na de coronasof, het toeslagenschandaal en de ondermijnende formatie willen we alleen nog maar de gordijnen dichttrekken en schuilen. We voelen schaamte. Dat we dáár bij horen, dat we dáár aan meewerken!
Ook al is er misschien niks beters te verzinnen dan dit, voorlopig zijn we even niet zo trots op Nederland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten