Verplichte fietshelm

Een fietshelm heeft een nuttige functie, maar ik vind het vooral een onhandig, onpraktisch, onaangenaam, lelijk, duur en onnodig ding. Onhandig: behalve je fietssleuteltje zou je voortaan altijd en overal een helm meesjouwen. Onpraktisch: doe je je muts erover of eronder, zit je sjaal in de weg als je het kinbandje aan wil trekken. Onaangenaam: het is heerlijk om te fietsen en de wind over je hoofd te voelen. Veel prettiger dan een zweterig stuk plastic op je hoofd. Een lelijk ding dat ook nog je kapsel naar de mallemoer helpt.

Ik maak graag zelf de afweging welke beveiligingsmaatregelen ik tref om mijn persoonlijke risico’s een beetje in de hand te houden. Net zomin als ik met een rollator over  de stoep loop omdat ik wel eens zou kunnen struikelen over een losse tegel, gebruik ik een fietshelm voor die honderdduizenden ritjes naar kantoor, naar de winkel, naar vrienden, sport, kroeg of andere bestemmingen die het eenvoudigst te bereiken zijn met de fiets. Ik heb geen betuttelende overheid nodig die mij als een kleuter behandelt en de keuzes over mijn veiligheid wel voor mij maakt. Doe je jasje aan, zet je helm op!

Helmen verplicht stellen is een ernstig gevalletje van ‘blaming the victim’. Letsel en leed door fietsongelukken kunnen worden beperkt door een goede infrastructuur van wegen en paden, stoplichten en waarschuwingsborden. Door de fietspaden schoon en goed verlicht te houden. Door serieuze handhaving van voorrangs- en snelheidsregels voor auto’s en brommers. Misschien door regels over het maximum vermogen van electrische voertuigen, en over de hardheid van de motorkap van auto’s. Je kan botsingen tussen fietsers en anderen voorkomen met fietsverlichting, handen uitsteken, voorsorteervakken en stoplichten. Maar een helm heeft geen invloed op ongelukken, alleen op de mogelijke schade als gevolg van een ongeluk.

Kom niet aan met de kosten voor de gezondheidszorg! Natuurlijk is het belangrijk om die kosten binnen de perken te houden, zodat we allemaal solidair kunnen blijven met rokers, drinkers, dikkerds, luilakken en dommerds. Ook al is die financiële solidariteit harstikke belangrijk, onze individuele vrijheid is dat ook. De vrijheid om je eigen keuzen te maken, om je persoonlijke waarden hecht aan voor- en nadelen van een helm, om zelf te bepalen welk risico je acceptabel vindt. De vrijheid om je haren in de wind te laten wapperen.