Nadler,Spinoza

Terwijl ik weinig om biografieën geef, vind ik dit toch wel een bijzonder goeie. Voor zover mogelijk leer je Spinoza kennen, en krijg je de essentie mee van z’n leer, goed geplaatst in de context. Een enorm spannende context, van een democratie in wording, van de moeizame scheiding van wetenschap los van geloof, van een heel voorzichtig denken over vrijheid van meningsuiting. Als introductie in Spinoza’s leer is dit boek veel toegankelijker dan de Ethica of het Tractaat, doordat Nadler citaten daaruit vooral gebruikt om z’n verhaal te illustreren. Wel absoluut schokkend vind ik dat ik opnieuw, in de meest uitgebreide biografie die ik tot nu toe gelezen heb over Spinoza, zie dat er gewoon geen vrouwen in zijn wereld bestonden. Ze waren kennelijk volkomen afwezig, zo niet fysiek dan toch mentaal. Hij vond ze kennelijk niet de moeite waard om er aandacht aan te besteden. Niet sociaal en niet intellectueel. Intrigerend, ik kan me niet voorstellen dat vrouwen in het Nederland van die tijd zo totaal niet-bestaand waren.