Het is lastig een sociale,
liberale en duurzaamheidsagenda te combineren met nationalisme. Als je gelooft
dat mensen principieel elkaars gelijken zijn, dat de vrijheid van ieder mens
geborgd moet worden in begrenzing van macht en in garanties voor burgerrechten,
dat de aarde geen grondstof of afvalproduct is maar onze gezamenlijke
leefomgeving, dan zijn landsgrenzen, superioriteitsillusies en het verschillend
toekennen van rechten en plichten op grond van geboorteplaats of etniciteit
bijna niet te verdedigen.
Toch
moet het. Als we links niet erkennen dat een vrije markt, open grenzen en
globalisering nadelen hebben die onevenredig terecht komen op de nekken van
mensen in de armere wijken en perifere provincies, voeden we racisme. Als we
links niet inzien dat er politieke buitenstaanders proberen macht en invloed te
krijgen en dat dat echt een kwestie van conflict en strijd is omdat je macht
nou éénmaal niet tot in het oneindige kan verdelen tot er een absolute directe
democratie overblijft, voeden we populisme.
Al jaren wordt er gepleit
voor een ‘alternatief verhaal’ en ‘leiderschap’ maar het blijft steken in
herhaling van sociaal-liberale idealen: democratie, rechtsstaat, mensenrechten,
vrije markten en internationale samenwerking zijn rechtvaardig en leveren ons
zoveel op.
Voor het precariaat voelt
het helemaal niet rechtvaardig en het levert hen helemaal niet veel positiefs
op. Ze voelen zich onveilig, onzeker en onbemind. Ze – de niet-idealistische,
niet-intellectuele, niet-zelfverzekerde en niet-zichtbare ‘gewone’ Hollanders –
ervaren dat we – de linkse elite, de politiek correcten, de gutmenschen en
gepriviligeerden – op hen neer kijken. Of dat waar is doet er niet toe, en dat
het een vicieuze cirkel is, aangejaagd door hufterig rechts-activisme ook niet.
Ze voelen het.
Het precariaat, de mensen
wiens cultuur en identiteit, inkomen en baan, consumptie en gezondheid heel erg
onzeker zijn, voelt zich bedreigd. Nationalistisch links zou dat serieus moeten
nemen. We zouden moeten analyseren wat de werkelijke dreigingen zijn en we
zouden er antwoorden op moeten hebben. Het ‘algemeen belang’ is in deze wereld
nog altijd nationaal belang, en het is van nationaal belang om gevaren en
dreigingen het hoofd te bieden. Eigen volk eerst, maar dan wel het eigen volk
in links perspectief, dus: iedereen die Nederlands staatsburger is. Dat is
nationalistisch, en sociaal als het uitgaat van inclusiviteit, ook voor de
Henks en Irenes, en liberaal als het uitgaat van diversiteit.
Links moet ook een
nationalistische agenda formuleren in de zin van grens- en migratiebeleid. Dat
komt dan toch weer neer op: “wat voor land willen we eigenlijk zijn?” We willen
met Den Haag als internationale hoofdstad van recht en vrede graag gidsland
zijn. Betekent dat dat we het internationale vluchtelingenopvangland willen
worden? Denken we dat we een bevolking van meer dan twintig miljoen willen en
kunnen accomoderen? Wat gaan we doen met mensen die om toegang vragen en hoe
houden we grenzen wel open voor legitiem verkeer terwijl we allerlei illegale
handel en personenverkeer bestrijden? Hoe beheers je dat op een fatsoenlijke,
linkse, manier?
Ik weet het niet goed
maar dat het links is om je hierover te bekreunen weet ik wel zeker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten