‘Streng’ associeer je
niet direct met immoreel, rechtsstaatondermijnend, een herhaling van de
fascistische geschiedenis. Achter ‘streng’ komt vaak meteen ‘doch rechtvaardig’.
Een leraar of een rechter is streng.
Een asielnoodmaatregelenwet
is vals en gevaarlijk, wreed en immoreel, om heel veel redenen. Het gaat echt
niet om een pannetje soep, het gaat om het helpen van onderduikers en het
beschermen van mensen tegen ziekte en honger, mishandeling, gevangenschap en moord.
Mijn sociaal-katholieke moeder heeft haar hele leven illegalen in huis
opgevangen omdat ze haar steentje bij wilde dragen aan een betere wereld. Zij
kon (en wilde) niet beoordelen of die mensen juridisch recht op een
vluchtelingenstatus hadden, ze wilde mensen in nood die een beroep op haar
deden de deur niet wijzen. Ik heb er van geleerd dat je toch iets kan doen als
de wereldproblemen wanhopig groot lijken.
Maar goed, het strafbaar
stellen van illegaliteit – van het in Nederland zijn zonder de juiste papieren –
leidt natuurlijk tot racistische handhaving. Mijn witte Australische vriend die
al jaren zes maanden per jaar in Nederland woont op een visumvrijstelling is
nog nooit naar z’n papieren gevraagd. Terecht overigens want hij heeft goeie
redenen om hier te wonen, draagt bij aan onze economie en samenleving en kost
de Nederlandse belastingbetaler helemaal niks. Maar dat terzijde.
Illegaliteit strafbaar
maken terwijl je tegelijk helemaal niks doet aan het voorkómen dat mensen naar
Nederland proberen te komen is alsof je mensen uit Gaza wegjaagt maar wel de
uitgang blokkeert. En het leidt dus tot strafbaarheid van hulpverlening, door
mensen die onderduikers helpen ‘medeplichtig’ te verklaren.
Het stomme is dat de
discussie over de strafbaarheid het zicht wegneemt op de talloze andere
problemen in de asielwet. Het begint natuurlijk met het idee van een ‘nood’wet,
alsof er een noodtoestand is waarbij de beschuldigende vinger naar de
vluchtelingen zelf wordt gewezen, de mensen die slachtoffer zijn en die
volkomen natuurlijk een veilig heenkomen zoeken. De noodtoestand wordt
gefabriceerd door jarenlang waardeloos opvang- en inburgeringsbeleid. Er is
overlast voor nou net die Nederlanders die toch al weinig mogelijkheden hebben
zich aan maatschappelijke problemen te onttrekken. Overlast wordt vooral door
arbeidsmigranten uit Oost-Europa veroorzaakt en door overvolle studentenhuizen,
en voor zover asielzoekers overlast veroorzaken zou daar met goede begeleiding
en onderwijs en werk iets aan gedaan kunnen worden.
De wet veroorzaakt zoals
bekend ook nog eens gigantische overregulering, uitvoeringsproblemen en
knelpunten door inconsistent beleid, in een tijd dat alle politieke partijen de
mond vol hebben van vereenvoudiging van regelgeving en verkleining van de
overheid. En het veroorzaakt enorm veel leed en onzekerheid met alle
maatschappelijke gevolgen van dien: in plaats van het benutten van de talenten
van asielzoekers duwen we ze liever de psychiatrie en de criminaliteit in.
Een extreem-rechtse
libertaire kennis betoogde ooit dat deugmensen die het nodig vinden om
vluchtelingen op te vangen daar dan ook zelf maar voor op moeten draaien. Neem
zelf een asielzoeker in huis, vond hij. Dat wordt nu dan dus strafbaar, als zo’n
asielzoeker door de IND is afgewezen maar nergens heen kan.
Tenslotte is de wet
ondermijnend voor zowel de democratie als de rechtsstaat. Een onuitvoerbare en
immorele wet aannemen en dan zeggen dat je bij voorbaat niet wil dat ie wordt
gehandhaafd is natuurlijk bijzonder kwalijk in een rechtsstaat, waar wetgeving
bijzonder serieus moet worden genomen. Historisch besef was één van de
verdedigingslinies van de rechtsstaat en dat is rond de asielwet ook al
volledig afwezig. We doorlopen collectief dezelfde stappen als die in de jaren twintig
en dertig tot fascisme hebben geleid.
Ondemocratisch is het om
niet alleen een heel controversieel onderwerp snel even af te handelen, tegen
de uitdrukkelijke wensen van een groot deel van de Kamer in, en dat in een
periode dat een kabinet demissionair is en dus nauwelijks ter verantwoording
geroepen kan worden. Het is ook niet erg democratisch om je gat af te vegen met
een fatsoenlijke wetgevingsproces waarin advies van de Raad van State er toe doet.
Om het allemaal echt ondraaglijk pijnlijk te maken staat de nationale politiek
en de volksvertegenwoordiging weer bijzonder voor schut, met drie
bewindspersonen rond asiel die alle drie kwijlen dat zij streng strenger
strengst zijn, parlementariërs die hun eigen werk evident niet begrijpen en
partijleiders die tegen elkaar op liegen en framen zodra het over asielzoekers
gaat.
Deze wet is niet streng,
het is wreed, gemeen en gevaarlijk.
