Extreem-rechts

 

Het IISN organiseerde een avondcollege door Cas Mudde, de ouderejaars Augustijn die zich al met rechtsextremisme bezighield toen dat zo ongeveer het onhipste onderwerp denkbaar was (misschien wel net zo weinig hip als ik met m’n beulen, maar een groot verschil is dat hij het z’n hele leven is blijven onderzoeken en ik alleen maar blogjes schrijf om mijn angsten te bezweren).

Cas belichtte een aantal belangrijke zaken:

• De aanhang van extreem rechts (antidemocratisch) en radicaal rechts (met een nogal self serving idee van democratie) vormt geen meerderheid van de bevolking. Wat de media er ook van maken. En binnen die aanhang is ‘de gewone man’, de witte laagopgeleide man, in de minderheid. Want de echte ‘gewone man’ is tegenwoordig meestal een vrouw en meestal bruin.
• Een cordon sanitair werkt (mijn hink-stap-sprong interpretatie van het veel genuanceerder verhaal van Cas), extremisten isoleren en geen podium geven, werkt. Andersom lijken de media sinds Fortuyn geobsedeerd door Baudet en soortgenoten en dat werkt ook: rechtsextremistische ideeën en taal worden genormaliseerd. Alle ‘midden’ en ‘rechtse’ politieke partijen zijn gewoon naar rechts opgeschoven.
• Natuurlijk is er overlap tussen samenzweringsgelovigen en extremisten. Ze hebben allemaal problemen met feiten en ze liegen er wild op los. Maar niet elke wappie is een rechtsextremist en niet elke rechtsextremist is mentaal van het pad af.
• We zouden ons wat meer druk moeten maken over de niet-stemmers. Er is een groeiende groep burgers voor wie de democratie niet werkt. Ze zijn verliezers en uitgeslotenen en zullen zich steeds minder ‘burger’ voelen. Daarmee ondermijnen we de democratie zelf.
• Antisemitisme is nauwelijks een issue in Nederland, maar beschaafd Nederland wordt pas wakker als er een duidelijke link te leggen is naar WO2. Terwijl het anti-islamitische racisme openlijk en grof beleden wordt, wacht men met enige tegenreactie tot iemand iets antisemitisch zegt. Met andere woorden beschaafd Nederland komt niet ècht op voor gelijkheid, vrijheid, inclusiviteit en diversiteit.
• Naast het racisme, de xenofobie, het populisme (goed volk versus corrupte elite) en de immigrantenhaat speelt ook autoritarisme een belangrijke rol. (Extreem-)rechts gelooft niet in doordacht beleid, in compromis of onderhandeling, in maatregelen op basis van wetenschappelijke inzichten. Ze geloven in hard en streng en radicaal en fors. Alles wat je niet wil verbieden en dan met hoge straffen handhaven. Discipline en disciplinering. Het gaat gepaard aan een hang naar alles wat militair is – discipline en geweld.

Ik geloof, en tijdens het college van Cas geloofde ik het nog meer, dat een belangrijke drijfveer van extremisten hun afkeer van deugmensen is. Afkeer van de succesvollen, de hoger opgeleiden, de gepriviligeerden, de mensen die zich makkelijk bewegen in de moderne wereld van multiculturalisme en mobiliteit. De mensen die wel zekerheid hebben, die wel status krijgen. De wijsneuzen die anderen lopen te vertellen hoe ze moeten denken. De self righteous paternalistische wereldredders, soms hypocriet, zelden degenen die offers moeten brengen voor onze idealen. En wat doen we? In plaats van hun problemen gaan zien en onze eigen hypocrisie of tenminste privilege erkennen, lachen we ze uit om hun doorzichtige leugens en hun domme oplossingen. Het kan alleen maar tot meer polarisatie leiden.

Waar Cas ook nog op wees, en wat me al heel lang zorgen baart, is het seksisme en de mysogenie. Seksisme (zowel links als rechts trouwens) in de zin van de stoere mannen die de vrouwtjes zullen beschermen en in ruil moeten die vrouwtjes wel hun plaats kennen. Terug naar de vorige eeuw. Maar Baudet heeft er regelrechte mysogenie bij gebracht: vrouwen moet je gewoon nemen, overweldigen. Vrouwen zijn krengen die proberen mannen eronder te houden. Feministen zijn de allerergste soort, maar ook gewone vrouwen misbruiken seks en het onbedwingbare mannelijk verlangen om hun zin te krijgen. Terwijl zij niet rationeel zijn en mannen wel. Als de mannen niet oppassen en hun rationaliteit niet laten zegevieren, gaat de wereld ten onder aan vrouwelijk gefleem (deugmensen!).

Wat ik er zo griezelig aan vind is dat het gaat leiden tot een onzalig verbond tussen evangelische en islamitische fundamentalisten, nazis en fascisten, losers en conservatieven. En tot de terugkeer van politieke strijd in gezin en slaapkamer, dus tot het echte einde van privacy en diversiteit. Terwijl links voortijdig dacht klaar te zijn met feminisme en antiracisme, geen weerstand meer biedt, woekert het seksisme onbeheerst door. Wat uiteindelijk moet leiden tot fascisme: de ultieme antidemocratische ideologie.