Buitenlanders

 

Een Australische vriend woont en werkt al zeven jaar in Nederland en wil graag blijven. Hij werkt voor een Nederlands-Frans ict-bedrijf waar geen Nederlands wordt gesproken en trouwens, het is voor engelstaligen ondoenlijk om Nederlands te leren. Iedereen (ik ook) begint onmiddellijk engels te praten. Nu hij zzp-er is geworden moet ie alsnog ons land uit.

We hebben in Nederland een tekort aan ict-ers. En hij betaalt belasting.

Een minderjarige (maar ondernemende) Syrische vluchteling wil in de zorg gaan werken. Hij is bijna analfabeet en hij is al lang werkend onderweg, dus hij heeft nauwelijks opleiding. Maar in Nederland krijgt hij nauwelijks begeleiding, wordt hij zo snel mogelijk door het schoolsysteem gejaagd op het laagst mogelijke niveau, en bij zijn stages wordt hij regelmatig racistisch behandeld door cliënten en collega’s. Hij kiest er maar voor om een snackbarretje te beginnen.

We hebben in Nederland geen tekort aan snacks maar aan zorg.

Een Oekraïnse homo vlucht voor de potenrammers maar dat zal geen grond zijn voor een verblijfsvergunning. Hij is gepassioneerd electriciën maar hij mag niet aan het werk of naar school. In plaats daarvan zit hij al drie jaar op kosten van de belastingbetaler te verpieteren in een AZC.

We hebben in Nederland een schreeuwend tekort aan technici.

Maar nee hoor, liever bouwen we wettelijke muren en houden we de buitenlanders buiten. Koste wat het kost. En dat kost dus veel, niet alleen aan levensgeluk en ontwikkelkansen maar het kost ons land gewoon geld en duurzame economische groei. Je zal zien dat er 17 maart wéér xenofoob wordt gestemd.

 

Corona zonder beleid

 

Het schijnt dat je een crisis op moet vatten als kans, maar de corona lijkt me een crisis van gemiste kansen. Nou was er alle aanleiding, en enorm draagvlak, voor de grote veranderingen (‘transities’ zeggen ambtenaren) waarvan we al jaren weten dat ze nodig zijn. In het klein: als musea en bibliotheken open waren gebleven (wat goed kon want ze kunnen heel goed de afstand tussen bezoekers beheersen) had heel Nederland ontdekt dat er meer vertier is dan kroeg of pretpark. Steun voor ondernemers had misschien iets meer gedifferentieerd kunnen worden naar publieke waarde in plaats van omzet. Natuurlijk steun je liever boekhandels dan de Action, liever kappers dan sekswerkers.

En groter: we hadden nu wel eens kunnen gaan praten over een basisinkomen in plaats van sociale zekerheid en miljardensteun. Of over het betalen voor de onwenselijke neveneffecten (ik geloof dat economen het dan over ‘externaliteiten’ hebben) van een bedrijf. Of over het waarderen en mogelijk maken van maatschappelijk cruciale beroepen in zorg, onderwijs, politie en brandweer, openbaar vervoer, ict, duurzame landbouw, techniek, transport en dergelijke. Waarom moet ons belastinggeld naar reisbureaus en schoonheidsspecialisten?

We hadden ons ook alvast eens kunnen herbezinnen op een maatschappij voor ouderen. Nu schrikken we er van dat er steeds meer mensen steeds ouder worden. We dwingen ze zo lang mogelijk – meestal alleen – met hulp van buren en kinderen thuis te blijven en als het echt niet meer gaat stoppen we ze in verzamelgebouwen om op hun dood te wachten. Allerlei alternatieve woon- en leef- en zorgvormen zijn voor de meeste mensen onbereikbaar, omdat er onvoldoende geschikte gebouwen voor zijn, omdat de regelgeving iedereen financieel straft die ‘samenwoont’, omdat veel zorg niet in wijken en dorpen beschikbaar is.

Om over milieu, biodiversiteit en energie nog maar te zwijgen. Al dat gewandel en drie dagen schaatsen zullen toch ook enige impact hebben op het besef van de waarde van natuur?

Maar nee, onze regering komt niet verder dan de enkelvoudige dimensie van ‘streng’ tot ‘versoepeling’. Alles moet zoveel mogelijk bij het oude blijven en waar dat problemen oplevert is het beleid: pappen en nathouden. Als je geen visie hebt vóór de crisis losbarst, als je geen idee hebt over waar het naar toe zou moeten met het land, dan is een crisis geen kans om je visie om te zetten in beleid maar een drama waarin je probeert de schade zoveel mogelijk te beperken. Zonde.

Extreem-rechts

 

Het IISN organiseerde een avondcollege door Cas Mudde, de ouderejaars Augustijn die zich al met rechtsextremisme bezighield toen dat zo ongeveer het onhipste onderwerp denkbaar was (misschien wel net zo weinig hip als ik met m’n beulen, maar een groot verschil is dat hij het z’n hele leven is blijven onderzoeken en ik alleen maar blogjes schrijf om mijn angsten te bezweren).

Cas belichtte een aantal belangrijke zaken:

• De aanhang van extreem rechts (antidemocratisch) en radicaal rechts (met een nogal self serving idee van democratie) vormt geen meerderheid van de bevolking. Wat de media er ook van maken. En binnen die aanhang is ‘de gewone man’, de witte laagopgeleide man, in de minderheid. Want de echte ‘gewone man’ is tegenwoordig meestal een vrouw en meestal bruin.
• Een cordon sanitair werkt (mijn hink-stap-sprong interpretatie van het veel genuanceerder verhaal van Cas), extremisten isoleren en geen podium geven, werkt. Andersom lijken de media sinds Fortuyn geobsedeerd door Baudet en soortgenoten en dat werkt ook: rechtsextremistische ideeën en taal worden genormaliseerd. Alle ‘midden’ en ‘rechtse’ politieke partijen zijn gewoon naar rechts opgeschoven.
• Natuurlijk is er overlap tussen samenzweringsgelovigen en extremisten. Ze hebben allemaal problemen met feiten en ze liegen er wild op los. Maar niet elke wappie is een rechtsextremist en niet elke rechtsextremist is mentaal van het pad af.
• We zouden ons wat meer druk moeten maken over de niet-stemmers. Er is een groeiende groep burgers voor wie de democratie niet werkt. Ze zijn verliezers en uitgeslotenen en zullen zich steeds minder ‘burger’ voelen. Daarmee ondermijnen we de democratie zelf.
• Antisemitisme is nauwelijks een issue in Nederland, maar beschaafd Nederland wordt pas wakker als er een duidelijke link te leggen is naar WO2. Terwijl het anti-islamitische racisme openlijk en grof beleden wordt, wacht men met enige tegenreactie tot iemand iets antisemitisch zegt. Met andere woorden beschaafd Nederland komt niet ècht op voor gelijkheid, vrijheid, inclusiviteit en diversiteit.
• Naast het racisme, de xenofobie, het populisme (goed volk versus corrupte elite) en de immigrantenhaat speelt ook autoritarisme een belangrijke rol. (Extreem-)rechts gelooft niet in doordacht beleid, in compromis of onderhandeling, in maatregelen op basis van wetenschappelijke inzichten. Ze geloven in hard en streng en radicaal en fors. Alles wat je niet wil verbieden en dan met hoge straffen handhaven. Discipline en disciplinering. Het gaat gepaard aan een hang naar alles wat militair is – discipline en geweld.

Ik geloof, en tijdens het college van Cas geloofde ik het nog meer, dat een belangrijke drijfveer van extremisten hun afkeer van deugmensen is. Afkeer van de succesvollen, de hoger opgeleiden, de gepriviligeerden, de mensen die zich makkelijk bewegen in de moderne wereld van multiculturalisme en mobiliteit. De mensen die wel zekerheid hebben, die wel status krijgen. De wijsneuzen die anderen lopen te vertellen hoe ze moeten denken. De self righteous paternalistische wereldredders, soms hypocriet, zelden degenen die offers moeten brengen voor onze idealen. En wat doen we? In plaats van hun problemen gaan zien en onze eigen hypocrisie of tenminste privilege erkennen, lachen we ze uit om hun doorzichtige leugens en hun domme oplossingen. Het kan alleen maar tot meer polarisatie leiden.

Waar Cas ook nog op wees, en wat me al heel lang zorgen baart, is het seksisme en de mysogenie. Seksisme (zowel links als rechts trouwens) in de zin van de stoere mannen die de vrouwtjes zullen beschermen en in ruil moeten die vrouwtjes wel hun plaats kennen. Terug naar de vorige eeuw. Maar Baudet heeft er regelrechte mysogenie bij gebracht: vrouwen moet je gewoon nemen, overweldigen. Vrouwen zijn krengen die proberen mannen eronder te houden. Feministen zijn de allerergste soort, maar ook gewone vrouwen misbruiken seks en het onbedwingbare mannelijk verlangen om hun zin te krijgen. Terwijl zij niet rationeel zijn en mannen wel. Als de mannen niet oppassen en hun rationaliteit niet laten zegevieren, gaat de wereld ten onder aan vrouwelijk gefleem (deugmensen!).

Wat ik er zo griezelig aan vind is dat het gaat leiden tot een onzalig verbond tussen evangelische en islamitische fundamentalisten, nazis en fascisten, losers en conservatieven. En tot de terugkeer van politieke strijd in gezin en slaapkamer, dus tot het echte einde van privacy en diversiteit. Terwijl links voortijdig dacht klaar te zijn met feminisme en antiracisme, geen weerstand meer biedt, woekert het seksisme onbeheerst door. Wat uiteindelijk moet leiden tot fascisme: de ultieme antidemocratische ideologie.