Opnieuw had ik een fittie op facebook over wat waar is. Iemand postte de mededeling dat ‘mainstream media’ ons enkel leugens voorschotelen. Ik vroeg hem hoe hij waarheid en leugen van elkaar onderscheidde, en kreeg als antwoord dat hij veel ‘onderzoek’ deed (hij bedoelde dat hij veel las denk ik) en dat hij ‘nadacht’. Op mijn reactie dat veel mensen dat doen en dan toch verschillende conclusies trekken, en dat ik mij daarom afvroeg welke aanvullende indicatoren hij gebruikte, bleef het stil.
Maar ik bleef er wel over doorpiekeren, ook niet voor het eerst. Welke indicatoren gebruik ik zelf om te bepalen of iets waar of niet waar is? Het gaat duidelijk in de eerste plaats om de afzender en de vraag of ik daar vertrouwen in heb. Maar ja, waar is dat vertrouwen dan weer op gebaseerd? Het helpt als ik een bepaald verhaal op meerdere plaatsen tegenkom maar ja, wie zegt dat het niet om slim ingestoken nepnieuws en echokamers gaat? Ik beoordeel of een bericht plausibel is, maar het is wel de vraag of ik de benodigde expertise heb om zo’n beoordeling te maken. Als laatste gebruik ik mijn intuitie om te zien, om te voelen, of een bericht de bedoeling heeft om iets of iemand verdacht te maken of om verontwaardiging of walging op te roepen. Maar wanneer zijn mijn emotionele reacties de kwade intentie van een afzender, en wanneer gaat het gewoon om menselijke reacties op akelig nieuws?
Kortom, geen andere kaders of indicatoren dan die iedereen gebruikt. Het is ook zeer de vraag of ik slimmer of beter geinformeerd ben dan anderen waardoor ik beter weet wat waar is en wat niet. Zo ben ik weer terug bij af.
Ik geloof mijn facebookkennis niet en de redactie van mijn krant wel. Daardoor heb ik een iets optimistischer wereldbeeld dan hij. Maar we vliegen allebei in dezelfde lucht en we worden daar allebei net zo gelukkig van. We blijven in gesprek.